Jak uzyskać dostęp do dysku exFat w Windows XP?

Dodatek Service Pack 1 dla Windows Vista wprowadza obsługę stosunkowo nowego, aczkolwiek na razie niezbyt popularnego systemu plików stworzonego przez Microsoft. Mowa tutaj o exFAT (ang. Extended File Allocation Table) znany również jako FAT64. Jest to następca wiekowego już FAT32, ale używanego wciąż z powodzeniem na setkach milionów komputerów. Wspomniany system plików wprowadza mnóstwo usprawnień w stosunku do swojego pierwowzoru, rozwiązując przy tym wiele problemów, które ograniczały jego funkcjonalność.

Najważniejsze zalety nowego sposobu organizacji plików na twardym dysku możemy streścić w następujący sposób:

• Rozszerzona możliwa wielkość pliku dyskowego. Z dotychczasowych 4GB (FAT) do 16EB (eksabajtów) dla exFAT, czyli 4 miliardy razy więcej.
• Brak ograniczenia ilości utworzonych plików. Przykładowo w FAT16 występuje ograniczenie tylko do tysiąca pojedynczych plików na sformatowanym nośniku. exFAT znosi tą blokadę, ilość zapisanych plików jest ograniczona jedynie wielkością danego nośnika.
• Możliwość ustalania praw dostępu. Czyli funkcjonalność, której FAT nie posiada, a która między innymi stała się powodem popularności NTFS. Mechanizm pozwalający pojedynczym użytkownikom, lub grupom, nadać odpowiednie uprawnienia dla każdego z plików lub lokalizacji partycji.
• Lepszy czas dostępu. Bolączką FAT32 jest dość duże pofragmentowanie plików. Nowy system plików znacznie poprawia proces ich zapisywania, tak aby poszczególne fragmenty znajdowały się jak najbliżej siebie, co znacznie poprawia wydajność.
• Większa objętość klastra. Pojedynczy klaster w FAT64 może mieć nawet 32MB. Przy dużej ilości plików będzie to nieopłacalne, ale taka wartość może być przydatna dla plików o dużych rozmiarach, ponieważ szybkość przeprowadzanych operacji na tego typu obiektach powinna ulec przyspieszeniu.
• Polepszone bezpieczeństwo informacji. Kopiowanie plików jest znacznie bezpieczniejsze, ponieważ w trakcie powielania fragmenty zapisywane są najpierw w indeksie tymczasowym, a dopiero gdy proces zostanie ukończony pomyślnie, indeks staje się indeksem standardowym, który jest normalnie widoczny na dysku. W wypadku awarii nie utracimy więc aktualnie kopiowanych danych.

Posiadacze Windows XP, choć standardowo nie posiadają w swoich systemach obsługi wspomnianego systemu plików, nic nie stoi na przeszkodzie, aby i oni mogli cieszyć się ze wszystkich udogodnień exFAT. Zobaczmy jak dodać obsługę tej technologii w Windows XP.

Pierwszym krokiem będzie pobranie sterownika, odpowiadającego za odczytywanie dysków sformatowanych w tym formacie. Pobierzmy zatem exFAT File System Driver, oraz rozpakujmy archiwum. Wypakowane pliki exfat.sys oraz uexfat.dll skopiujmy następnie do katalogów system32 oraz system32\drivers w głównym katalogu systemu operacyjnego (np. C:\Windows). Otwórzmy następnie Notatnik i wklejmy do niego następującą treść:

Tak przygotowany plik zapiszmy następnie jako exfat.reg zaznaczając najpierw w oknie dialogowym Plik, Zapisz jako w opcjach typu pliku Wszystkie pliki. Utworzony plik dodajmy następnie do rejestru. W tym celu kliknijmy podwójnie lewym przyciskiem. Wystarczy jedynie potwierdzić decyzję, oraz ponownie uruchomić system, aby zmiany zostały wprowadzone.

Nowy system plików najlepiej spisuje się zwłaszcza na nośnikach typu flash, dyskach SSD, oraz kartach pamięci np. w aparatach cyfrowych. Jest wydajniejszy oraz znacznie bezpieczniejszy. Jedyną przeszkodą jest niestety brak kompatybilności z większością starszych urządzeń, ale do niektórych z nich wydawany jest nowy firmware, pozwalający rozwiązać ten problem. Pomyślna instalacja opisanego sterownika umożliwi odczytywanie woluminów z systemem plików exFAT w Windows XP, która to możliwość standardowo nie jest dostępna. Cały proces jest dość prosty, a więc większość użytkowników nie powinno mieć problemów z rozszerzeniem funkcji swoich systemów.