Systemy operacyjne bardzo szybko rozwijają się. Wraz z dodawaniem nowych
funkcji oraz zabezpieczeń ulepszane są interfejsy za pomocą jakich użytkownik
komunikuje się z maszyną. Lubimy gdy środowisko, z którego korzystamy efektownie
się prezentuje oraz jest łatwe w obsłudze. Każdy z nas dostosowuje system do
swoich upodobań. Zmieniamy tapetę, wygaszacz, schematy kolorów, niektórzy nawet
ikony i inne elementy. Twórcy środowisk starają się abyśmy byli zadowoleni z
wyglądu naszych systemów. W komfortowej sytuacji są użytkownicy Linux'a, którzy
mogą wybierać pomiędzy kilkoma całkowicie
różniącymi się środowiskami
graficznymi. Niestety Microsoft w swych produktach nie udostępnia nam takiej
opcji, bo styl Windows Vista czy też Windows XP oraz styl klasyczny nie można
raczej nazwać różnymi środowiskami. Tak, więc użytkownicy serii Windows są
skazani na jeden interfejs. Oczywiście można go dostosowywać zmieniając choćby
schemat kolorów, jednak cały rdzeń (ikony, okna) będzie taki sam. Spróbujmy się
przyjrzeć środowisku jakie oferuje nam Windows Vista, czyli tematowi Windows
Vista oraz interfejsowi.
Elementem, który najczęściej modyfikujemy to pulpit. Układamy tam sobie
ikonki oraz zmieniamy tapetę. Wraz z Windows Vista 5744 dostarczonych jest około
trzydziestu różnych teł. I chociaż każdy z nas ustawi sobie zdjęcie z domowej
kolekcji, graficy naprawdę się postarali aby zachęcić nas do skorzystania z
domyślnych tapet. Są one zrobione profesjonalnie. Mamy do wyboru tapety
z gatunku artystycznych czarno-białych zdjęć, krajobrazów czy też grafiki komputerowej. Twórcy nie zapomnieli nawet o coraz
bardziej popularnych
monitorach panoramicznych (widescreen) i umieścili odpowiednią grupę na liście domyślnych tapet. Sądzę więc, że przez kilka pierwszych tygodni każdy szczęśliwy
posiadacz Windows Vista będzie spoglądał na jedną ze standardowych tapet. Nowy
system pozwala również na zmianę wielkości ikon wyświetlanych na pulpicie. W
jednej z poprzednich wersji mieliśmy pięć rozmiarów do wyboru. Aktualnie możemy
ustawić trzy wielkości obrazków. Opcja ta jest bardzo przydatna, szczególnie
kiedy posiadamy na komputerze ustawioną
wysoką
rozdzielczość monitora, zwiększenie ikon powoduje większy komfort pracy. Dodatkowo z elementów
znajdujących się na pulpicie bardzo szybko możemy utworzyć dodatkowy pasek zadokowany wzdłuż jednej z krawędzi.
W tym celu wystarczy, że przeciągniemy wybraną
lokalizacje na wybraną stronę monitora a nowy element sam utworzy się.
Zwróćmy teraz uwagę na menu Start. Moduł ten, w stosunku do
Windows XP, został w dość dużej mierze przebudowany.
Pierwszą najbardziej chyba widoczną różnica jest brak listy rozwijanych
programów. Zamiast tego wyszukujemy aplikacje korzystając z drzewa podobnego do
struktury w eksploratorze, czyli rozwijając poszczególne grupy. Spójrzmy na
dolną część modułu Start, znajduje się tam kontrolka, która również służy
do odnajdowania narzędzi. Działa ona na
zasadzie eliminacji programów nie
pasujących do wpisanego klucza. Czyli wpisując kolejne litery z menu Start
znikają elementy nie posiadające w swej nazwie wybranych znaków. Mechanizm ten
działa szybko i jest bardzo praktyczny, szczególnie przydatny okazuje się w
przypadku posiadania na dysku wielu aplikacji i próby uruchomienia programu,
którego nie używaliśmy od długich tygodni. Dodatkowo po wpisaniu w tą
wyszukiwarkę frazy, system wyświetla
również ostatnio używane pliki, czytane
maile oraz przeglądane strony internetowe pasujące do danego schematu. Spójrzmy
teraz na prawą stronę menu Start. W górnej części zauważamy pole, w
którym wyświetlane są ikonki elementów nad którymi umieścimy kursor myszki.
Element ten nie ma żadnego praktycznego zastosowania jednak wzbogaca graficznie
system. W dolnej części modułu znajdują się kontrolki odpowiedzialne za
przełączanie komputera w różne stany. Bezpośrednio dostęp mamy do funkcji
wstrzymania oraz zablokowania komputera. Niestety przycisk przełączenia w stan
uśpienia ma wygląd, który
przypomina nam kontrolkę wyłączenia całej jednostki.
Tak więc trzeba kilku dni, aby się przyzwyczaić, że przycisk ten nie działa tak
jak nam się wydaje. Z tej kontrolki nie jestem zadowolony, twórcy systemu
powinni tak dostosować pasek, abyśmy nie musieli zmieniać swoich przyzwyczajeń.
Miejmy nadzieję, że w finalnej wersji ten element zostanie poprawiony. Jeśli
chcemy wyłączyć komputer musimy rozwinąć listę obok przycisku zablokowania
jednostki i wybrać jedną z wyświetlonych tam
pozycji. Moduł Start
oczywiście pozwala na widok klasyczny, jednak w tym wypadku menu wygląda
skromnie i zupełnie nie pasuje do środowiska Windows Vista. Zmodyfikowane menu
Start jest bardzo praktyczne i efektownie wygląda. Szczególnie funkcja
wyszukiwania w czasie rzeczywistym zasługuje na nasza uwagę i po przyzwyczajeniu
się do niej uruchamianie programów jest o wiele szybsze.
Kolejnym elementem jaki weźmiemy pod lupę będzie pasek zadań. Jego
funkcjonalność nie zmieniła się, zostały jednak dodane do niego moduły, które
pozwalają na prostsze zarządzanie oknami. Zacznijmy od bardzo efektownie
wyglądającego przełączania okien. Po kliknięciu na pasku szybkiego uruchamiania
nowej ikonki umieszczonej obok przycisku Pokaż pulpit, wszystkie okna
ustawiają się kaskadowo pod kątem do użytkownika (zobacz zrzut ekranu). W tym widoku możemy kliknąć na wybrane okno
uaktywniając je i przenosząc na
pierwszy plan. Również w takim ułożeniu możemy
przesuwać okna korzystając ze strzałek bądź też rolki na myszce. Chciałbym
również zaznaczyć, że wszystkie okna nie zostają zamrożone a pozostają aktywne.
Oznacza to, że jeżeli w odtwarzaczu uruchomimy film to w tym widoku w playerze obraz będzie się poruszał. Funkcja ta wygląda bardzo efektownie oraz
szybko działa, dzięki niej możemy przed przełączeniem się na dany program
zobaczyć czy to właśnie o to okno nam chodziło. Również moduł przełączający
programy
przy pomocy skrótu [Alt + Tab] został zmieniony. W Windows Vista zamiast
okienka z ikonami uruchomionych programów widzimy moduł wraz z miniaturkami
rzeczywistych okien. Podobnie jak w widoku kaskadowym, wszystkie miniaturki są
dynamiczne i cały czas na nich wyświetlana jest aktualna zawartość aplikacji.
Zwrócimy uwagę także na zachowanie systemu po najechaniu kursorem na wybraną
aplikację znajdującą się
na pasku zadań. W tym przypadku również pokazują się
pomniejszone okna. Podczas omawiania dolnej części ekranu należy jeszcze
wspomnieć o odtwarzaczu Windows Media Player, który posiada opcję
wyświetlania na pasku. W tym widoku z prawej strony 'taskbara' zostaje
umieszczony moduł 'playera' z podstawowymi przyciskami. Za jego pomocą możemy w
szybki sposób sterować odtwarzaczem. Opcja ta jest bardzo przydatna jednak w
przypadku korzystania z niskiej rozdzielczości po dodaniu tego modułu, na pasku
zadań pozostaje mało miejsca na aplikację. Wtedy jednak oczywiście możemy
wyłączyć tą opcje. Wszystkie te elementy nie są niezbędne w systemie jednak
zwiększają jego atrakcyjność oraz sprawiają, że z systemem pracuje nam się o
wiele przyjemniej.
Spójrzmy na kolejny element umieszczony bezpośrednio na pulpicie. Sidebar
to całkiem nowy moduł w systemie Windows. Jest to dodatkowy pasek
umieszczony z prawej lub lewej strony ekranu, na którym znajdują się dodane
przez nas gadżety. Gadżet natomiast jest to mała aplikacja spełniająca wybraną
funkcję. Takim małym programikiem jest np. pokaz slajdów, zegarek czy też
prognoza pogody. Aktualnie w Windows Vista mamy jedenaście gadżetów,
jednak
proces ich tworzenia jest dość łatwy i każdy może napisać swój programik. Sądzę,
że po upublicznieniu systemu w Internecie pojawią się setki różnych gadżetów
napisanych przez hobbystów. Co ciekawe te małe programiki możemy również
umieszczać na pulpicie a nie tylko, jakby się mogło wydawać, na Sidebarze.
Pozwala to nam na większe dostosowanie własnego
środowiska roboczego. Moglibyśmy
się zastanowić co w przypadku gdy inna aplikacja zasłoni nam pulpit a tym samym
nasze gadżety. Na szczęście ten problem został bardzo dobrze rozwiązany.
Mianowicie po dwukrotnym kliknięciu na ikonkę Sidebara dostępną obok
zegarka nad aktywnymi oknami pokazuje się pasek boczny oraz wszystkie
programiki umieszczone na pulpicie. Dzięki temu w szybki sposób możemy się
dostać do potrzebnych informacji dostarczanych np.<img border="0" src="https://images.centrumxp.pl/images/CxpPortal/Img/G/12/94/2535,2.jpg" align="right"> przez gadżet Notowania
giełdowe. Sidebar nie posiada zbyt wielu opcji, jednak użytkownicy z
niecierpliwością czekali na niego. Jest to element systemu, który pozwala na dostosowanie
środowiska do własnych potrzeb i upodobań. Podobnie jak modyfikujemy sobie pasek
szybkiego uruchamiania, aby był nam bardziej przydatny, podobnie będziemy
zmieniać zawartość Sidebara abyśmy czuli się komfortowo przy pracy.
Sprawdźmy teraz co oferuje nam eksplorator Windows. Z tego modułu korzystamy
niezwykle często więc powinien być bardzo łatwy w obsłudze. Jego przegląd
zacznijmy od paska adresu, który diametralnie się zmienił. Mianowicie aktualnie
zamiast ścieżki w której aktualnie się znajdujemy, w polu u góry okna znajdują
się kolejne foldery przez jakie przechodziliśmy aby dostać się do aktualnej
lokalizacji. Po kliknięciu w wybrany przycisk reprezentujący katalog przenosimy
się właśnie w to miejsce. Przeanalizujmy wybraną ścieżkę:
Znajdujemy się w folderze Wallpaper zauważmy że ten katalog jest
podfolderem Documents oraz Paweł. Klikając teraz na pozycję
Paweł przeniesiemy się właśnie do tego katalogu omijając przejście przez
folder Documents. Możemy również rozwinąć strzałkę pomiędzy lokalizacjami
Paweł oraz Documents, zobaczymy wtedy wszystkie katalogi
umieszczone w folderze Paweł. Oczywiście wybierając, któryś z nich
automatycznie się do niego przeniesiemy. System ten jest niesamowicie
praktyczny. Po przyzwyczajeniu się do niego o wiele szybciej możemy
przemieszczać się pomiędzy poszczególnymi lokalizacjami. W Windows XP aby
przejść do katalogu umieszczonego w folderze Paweł musieliśmy przechodzić
dwukrotnie w górę a następnie jednokrotnie w głąb. Korzystając z tego
rozwiązania bezpośrednio przeskakujemy do wybranego folderu. Nowy pasek jest
praktyczny, jednak należy zauważyć, że programiści pozwolili nam korzystać
również z dobrodziejstw poprzedniego rozwiązania. Po kliknięciu w puste miejsce
w lokalizacji nowy moduł przełącza się do widoku klasycznego, w którym to możemy
bez problemu skopiować ścieżkę czy też wkleić inną.
Spójrzmy na prawą stronę okna eksploratora. Znajduje się tam kontrolka
wyszukiwania (podobna do tej w Internet Explorerze 7 czy też Firefoxie), za jej
pomocą w szybki sposób wyszukamy wybrany plik w danym folderze. Szczerze
mówiąc
nie myślałem nawet jak wygodna jest ta funkcja. Po przyzwyczajeniu się do niej,
w tym momencie gdy wchodzę np. do folderu Programy, nawet nie patrzę na
nazwy katalogów tam umieszczonych. Od razu wpisuje sobie gg w polu
wyszukiwania i po sekundzie w oknie zostaje mi wyświetlony poszukiwany folder oraz program
instalacyjny. Ta funkcja bardzo ułatwia korzystanie z komputera. Oczywiście
dodatkowo z wyników wyszukiwania możemy w szybki sposób utworzyć
folder
wirtualny klikając przycisk Save Search. Zwróćmy teraz uwagę na
główną część eksploratora oraz pasek umieszczony tuż nad nim. Okna w Windows
Vista zostały przebudowane. Aktualnie z lewej strony znajdują się
ulubione
lokalizacje oraz (jeżeli je włączymy) drzewo katalogów. Korzystając z tego
miejsca w szybki sposób przeniesiemy się do innych miejsc w systemie bądź też
przeniesiemy w łatwy sposób zaznaczone pliki. W dolnej części okna znajduje się
pasek właściwości, w którym wyświetlane są podstawowe informacje o zaznaczonym
pliku. Co ciekawe w tym miejscu możemy również zmieniać wspomniane właściwości.
Nie jest to trudne, wystarczy że klikniemy np. w pole
autor i w tym miejscu
uaktywni nam się pole tekstowe, w które wpisujemy nazwisko twórcy zdjęcia czy
też dokumentu. Po prawej stronie eksploratora znajduje panel podglądu, służy on
do szybkiego zorientowania się w zawartości pliku. Po kliknięciu na obraz, plik
wideo czy też stronę internetową zauważamy w tym miejscu miniaturkę danego
dokumentu. Wszystkie wymienione panele możemy dowolnie włączać i wyłączać, więc
okna w stosunku do Windows XP są bardziej dostosowywalne. Dzięki wszystkim tym
paskom również lepiej się
prezentują. Spójrzmy jeszcze na obszar tuż nad główną
częścią okna. Znajdują się tam kontrolki pozwalające zarządzać plikami. Możemy
za pomocą jednego przycisku uruchomić kreator nagrywania czy też zmienić sposób
wyświetlania plików. Do wyboru mamy wiele widoków od bardzo dużych ikon poprzez
malutkie aż do samej listy bez żadnych miniaturek. Co mnie zdziwiło na
omawianym
pasku nie zostały umieszczone przyciski takie jak Wytnij, Wklej czy też
Kopiuj znalazły się za to Wydrukuj, Wyślij pocztą. Nie sądzę, że
to przeoczenie tylko celowe działanie. Ale dlaczego tak to zostało zrobione to
nie mam pojęcia. Co prawda ja nie używam nigdy żadnych z tych kontrolek,
ponieważ korzystam ze skrótów klawiaturowych, aczkolwiek ludzie mniej biegle
korzystający z komputera na pewno odczują brak tak potrzebnych przycisków.
Omawiając środowisko Windows Vista należy również wspomnieć o przebudowanym
Panelu Sterowania. W poprzedniej wersji systemu to centrum zarządzania
posiadało dwa widoki klasyczny oraz widok kategorii. Niestety drugi nie
odpowiadał mi zupełnie, bardzo się w nim gubiłem, nie potrafiłem odnaleźć w
dostatecznie szybkim czasie konkretnej opcji. Dlatego też używałem widoku
klasycznego. W Windows Vista Panel sterowania jest o wiele lepiej
zorganizowany, kategorie są dobrze nazwane i zawierają odpowiednie
funkcje.
Dodatkowo niektóre elementy są powtórzone w kilku miejscach, np. moduł
odpowiedzialny za zmianę rozdzielczości znajduje się w Dostosowaniu
środowiska ale również w Sprzęcie. Dzięki takiemu rozwiązaniu
naprawdę bardzo łatwo nam się operuje w tym elemencie systemu. Zwrócimy również
uwagę na fakt, że wszystkie ustawienia systemu znajdują się w Panelu
sterowania. W Windows XP istniały okna jak np. to służące do zmiany tapety,
które istniały niezależnie od panelu. Aktualnie każda opcja konfiguracyjna
posiada ścieżkę rozpoczynającą się w centrum ustawień.
W Windows Vista środowisko zostało bardzo znacząco przebudowane. Pulpit oraz eksplorator został obdarzony nowymi widokami pozwalającymi dostosować wygląd do własnych upodobań. W systemie została zastosowana nowa funkcja wyszukiwania, która bardzo usprawnia proces operacji na plikach. Zmienił się również pasek adresu, który pozwala wręcz teleportować się z jednej lokalizacji w drugą. Dodane zostały nowe sposoby przełączania okien. Wszystkie te elementy bardzo usprawniają pracę i sprawiają, że korzystanie z komputera staje się przyjemnością.