Wyszukiwanie plików

Wyszukiwanie danych jest procesem, z którym spotykamy się już od pierwszego kontaktu z komputerem. Posiadając duże ilości danych na dyskach twardych, odnalezienie potrzebnego w danej chwili pliku może stać się problemem nawet dla osób skrupulatnie segregujących informacje. By ułatwić tę czynność twórcy systemu Windows XP stworzyli narzędzie wyszukujące pliki w obrębie wskazanym przez użytkownika.

Uruchomienie narzędzia służącego do wyszukiwania danych możliwe jest poprzez kliknięcie Start, a następnie Wyszukaj, lub też poprzez wciśnięcie klawisza F3 na klawiaturze podczas korzystania z Eksploratora Windows. Podczas pierwszego uruchomienia będzie nam towarzyszył pies Azorek, czyli tzw. animowana postać ekranowa.

Wedle gustu animowana postać może towarzyszyć nam w każdym procesie wyszukiwania, możemy ją także dezaktywować, lub zmienić na inną - w tym celu klikamy Zmień preferencje, a następnie wybieramy opcję Bez animowanej postaci ekranowej by sympatyczny piesek zniknął z okna wyszukiwarki, lub Z inną postacią by wybrać inną z pozostałych trzech dostępnych. To czy będziemy korzystać z pomocy animowanej postaci, tak naprawdę nie ma wpływu na skuteczność, czy też dostępność opcji wyszukiwania. Kreator oferuje standardowe opcje oraz zaawansowane, które są przydatne dla bardziej oswojonych z wyszukiwarką użytkowników.

Rozpoczynając pracę z wyżej wspomnianym narzędziem, pierwszym krokiem będzie określenie typu wyszukiwanych danych, pomocnik oferuje:

• multimedia cyfrowe - obrazy, muzyka lub wideo;
• dokumenty - edytory tekstów, arkusze kalkulacyjne itd.;
• pliki i foldery - foldery oraz pliki o wszelakich rozszerzeniach;

Każda z tych opcji zawiera domyślne ustawienia (niektóre z nich można zmienić) pracy kreatora wyszukiwania w poszukiwaniu wskazanego typu danych.

Wyszukiwanie plików multimedialnych

Aby wyszukać pliki multimedialne, po uruchomieniu pomocnika wyszukiwania, wybieramy opcję Obrazy, muzyka lub wideo. W oknie, które się pojawi, możemy dokładnie sprecyzować jakiego typu pliki multimedialne nas interesują - zaznaczając odpowiednie pole wyboru. Jeśli nie zaznaczysz żadnego pola wyboru będzie to równoważne zaznaczeniu wszystkich pól - czyli system wyszuka wszystkie pliki multimedialne. W polu tekstowym Cała nazwa pliku lub jej część, wpisujemy fragment, lub całą nazwę wyszukiwanego pliku. W przypadku wyszukiwania grafiki możemy tutaj także wpisać rozmiar pliku graficznego w pikselach np. 1024 x 768, co sprawi, iż wyszukane zostaną tylko pliki graficzne o szerokości 1024 i wysokości 768 pikseli (nie wolno zapomnieć o spacjach pomiędzy 'x' a deklarowanymi liczbami). Dla plików muzycznych kreator w pierwszej kolejności przeszuka foldery muzyczne, a dopiero potem każdą inną lokalizacje na dysku twardym.

Pozostałe domyślne ustawienia wyszukiwania multimediów:

• sprawdzane zostają wszystkie dokumenty i foldery systemowe na wszystkich dyskach lokalnych po uprzednim przejrzeniu folderów określonego typu multimediów;
• nie sprawdzane zostają ukryte pliki i foldery;
• przeszukiwane są metadane i nazwy plików;

Ostatnie z wymienionych ustawień sprawdzania okazuje się bardzo przydatna w momencie wyszukiwania plików muzycznych, możliwe jest odnalezienie plików określonego wykonawcy, nawet gdy w nazwie pliku nie występuje jego nazwa.

Wyszukiwanie dokumentów

W momencie gdy zdecydujemy się na wyszukiwanie dokumentów, zaraz po uruchomieniu pomocnika wybieramy opcję Dokumenty (edytory tekstów, arkusze kalkulacyjne itd). W pierwszym etapie asystent ograniczy przeszukiwanie do dokumentów modyfikowanych w określonym czasie, chcąc jednak odnaleźć interesujące nas dane nie zważając na datę ostatniej modyfikacji zostawiamy zaznaczoną opcję Nie pamiętam.

Charakterystyczne ustawienia domyślne dla poszukiwania dokumentów:

• sprawdzany jest folder Moje dokumenty wraz z wszystkimi podfolderami, a następnie pozostałe dane znajdujące się na wszystkich dyskach lokalnych;
• przy sprawdzaniu pomijane są foldery systemowe oraz ukryte pliki;
• wyszukiwane są pliki, które zostały utworzone przez użytkowników końcowych korzystających z zarejestrowanych aplikacji;

Ostatnie z wymienionych ustawień domyślnych wskazuje różnicę między wyszukiwaniem dokumentów, a wszystkich plików. Wybierając ten pierwszy, nie są sprawdzane różnego typu pliki i foldery, np. pliki wykonywalne, pliki konfiguracyjne itp., lecz tylko wspomniane dokumenty.

Wyszukiwanie plików oraz folderów

Chcąc sprawdzić dyski lokalne w poszukiwaniu określonych plików i folderów, zaraz po uruchomieniu kreatora wybieramy opcję Pliki i foldery. W kolejnym etapie podajemy tak jak w poprzednich przypadkach całą nazwę, lub część nazwy szukanego pliku, frazę jaka występuje w źródle wyszukiwanego elementu (jeśli ją oczywiście znamy) oraz lokalizację, w której system będzie szukał danego zbioru. Na tym poziomie asystent pozwala użyć także bardziej zaawansowanych opcji takich jak np. wyszukiwanie wg daty modyfikacji (Kiedy zmodyfikowano?) - gdzie podobnie jak w przypadku dokumentów, możemy wybrać przybliżony czas modyfikacji za pomocą odpowiednich pól, bądź też wybrać opcję Określ daty, która pozwala nam dokładniej sprecyzować datę modyfikacji poszukiwanego pliku. Kreator umożliwia także określenie Jaki jest rozmiar? wyszukiwanego zbioru. Wybieramy odpowiednią pozycję z listy, lub precyzujemy wybierając opcję Określ rozmiar, gdzie wpisujemy rozmiar poszukiwanego pliku oraz określamy, czy ma być Co najmniej, lub Co najwyżej taki jak podany.

Po zakończeniu wyszukiwania, nie zależnie od wybranego typu, zobaczymy okno, gdzie wybierając odpowiednie opcje mamy możliwość zmiany parametrów szukanych plików oraz zamknięcia kreatora poprzez wybieranie pierwszej z oferowanych opcji, jeśli jesteśmy zadowoleni z rezultatów. Możemy także zapisać ustawienia wyszukiwania (np. gdybyśmy chcieli kiedyś kontynuować to sprawdzanie), używając opcji Plik, Zapisz wyszukiwanie. Po zapisaniu wyszukiwania możliwe jest wczytywanie zachowanych ustawień poprzez dwukrotnie kliknięcie ikony pliku z zapisanymi ustawieniami w oknie Eksploratora Windows.

Usługa indeksowania

Dzięki usłudze indeksowania zwiększa się wydajność oraz funkcjonalność kreatora wyszukiwania. Z przeprowadzanych testów wynika, że wyniki otrzymamy stukrotnie prędzej. Ponadto język kwerend usługi indeksowania pozwala na zlokalizowanie pliku w oparciu o takie kryteria , jak liczba słów, ostatni użytkownik, czy ostatni wydruk. Pozwala on na użycie operatorów logicznych, które umożliwiają określenie więcej niż jednego kryterium wyszukiwania. Usługa indeksowa sprawia również, że po wpisaniu słowa bieganie, znajdziemy również biegnąć, biegnąc itp.(tzw. formy fleksyjne).

Aby uruchomić usługę indeksowania klikamy Start, Wyszukaj, potem łącze Zmień preferencje, a następnie Z usługą indeksowania oraz wybieramy opcję Tak, włącz usługę indeksowania. Nadrzędnym kryterium, które daje prawo do aktywowania tej usługi jest dostęp do konta Administratora.

Po włączeniu usługi indeksowania do kwerend, tworzy ona tzw. wykaz. Proces ten może trwać dosyć długo, dlatego zalecane jest uruchomienie i pozostawienie przez jakiś czas.

Tworzenie kwerend

Jeśli chcemy użyć kwerend wyszukiwania, wprowadzamy odpowiedni znacznik w polu oznaczonym jako Wyraz lub fraza w pliku (jeśli wybraliśmy opcję wyszukiwania plików multimedialnych, lub dokumentów wybieramy opcję Użyj zaawansowanych opcji wyszukiwania). W momencie rozpoczęcia pracy kreator wyszukiwania powinien wyświetlić informację Wyszukiwanie według indeksy, w przeciwnym wypadku możemy być pewni, iż tworzenie wykazu nie zostało jeszcze ukończone i narzędzie przeszuka pojedyncze pliki. Może zdarzyć się i tak, że był on już stworzony, a w chwili wyszukiwania jest niedostępny - wtedy najprawdopodobniej w danej chwili jest aktualizowany i niebawem będzie gotowy do użycia.

Kwerendy służące do wyszukiwania ciągu znaków tzn. słów, zdań - mogą opierać się o sprawdzanie zarówno fraz jak i słów. Zajmijmy się kwerendą wyszukującą frazy, która wyszukuje dokładne odpowiedniki wpisanego ciągu słów, np.

{phrase} CentrumXP.pl to najlepszy portal {/phrase}

Usługa zwróci tylko i wyłącznie pliki zawierające ciąg słów: „CentrumXP.pl to najlepszy portal”. Natomiast jeśli chcielibyśmy wyszukać pliki, które zawierałyby przynajmniej jedno słowo z wymienionego wcześniej ciągu, powinniśmy użyć kwerendy tekstowej, która traktuje podane słowa, tak jak gdyby oddzielone były operatorem logicznym OR (LUB), np.

{freetext} CentrumXP.pl to najlepszy portal {/freetext}

Kwerenda ta, oprócz wyszukania plików zawierających chociaż jeden z podanych wyrazów, znajdzie także te, w których występować będą formy pochodne użytych czasowników. Domyślnie asystent korzysta z kwerendy frazowej, dlatego chcąc skorzystać z innych dostępnych wpisujemy znaczniki za nie odpowiedzialne, jak to przedstawione zostało w powyższych przykładach.

Wyszukiwanie według właściwości

Stosując kwerendy sprawiamy, że wyszukiwanie odbywa się z użyciem kryterium, którym są właściwości plików. Dla przykładu, sprawdzając dokumenty w poszukiwaniu takiego, który zawiera konkretny wyraz, używamy własności Treść. Przy korzystaniu z niej nie stosujemy znacznika {prop}, gdyż to jest domyślna właściwość usługi indeksowania.. Oto kilka najbardziej przydatnych z nich.

Ponadto usługa indeksowania oferuje możliwość katalogowania właściwości niestandardowych, powiązanych bezpośrednio z określonym typem dokumentu. Chcąc użyć w kwerendzie którejś z wymienionych powyżej właściwości, korzystamy z schematu składni, który wygląda następująco:

{prop name=nazwa_właściwości} wyrażenie {/prop}

W powyższym schemacie nazwa_właściwości to jedna z własności przedstawiona w powyższej tabeli po lewej stronie, a wyrażenie to ciąg, który ma zostać wyszukany, np.

{prop name=directory} C:/CentrumXP.pl/Wyszukiwanie {\prop}

Jest możliwe także wyszukiwanie plików modyfikowanych w jakimś czasie w przeszłości. Należy tutaj pamiętać, że data i godzina w komputerze zapisywana jest w formatach:

rrrr/mm/dd gg:mm:ss
rrrr-mm-dd gg:mm:ss

Dlatego chcąc wyszukać pliki zmodyfikowane w ciągu ostatnich 24 godzin, wpisujemy:

{prop name=write} >-24h {/prop}

Usługa indeksowania obsługuje także tzw. symbole wieloznaczne takie jak '*' i '?'. Podczas wyszukiwania danych znak gwiazdki ('*') zastępuje dowolną ilość dowolnych znaków. Symbol ten przydaje się gdy znamy część nazwy pliku, a nie wiemy z ilu znaków on się składa. Natomiast pytajnik ('?') zastępuje jeden dowolny znak i wykorzystujemy go gdy wiemy, że nazwa pliku składa się z 5 liter, a my znamy tylko 4 z nich. Symbole te równie dobrze mogą być stosowane przy wyszukiwaniu plików o nie znanych, lub nie do końca znanych rozszerzeniach, np:

{prop name="filename"} {regex} *.cx? {/regex} {/prop}

W powyższym przypadku zostaną wyszukane wszystkie pliki o dowolnej nazwie oraz rozszerzeniu składającym się z 3 liter, w tym jednej nie znanej. Należy stosować tutaj formułę {regex}, gdyż w przeciwnym razie zostaną zwrócone pliki zawierające znaki cx? przed rozszerzeniem.

Inne wykorzystywane w kwerendach operatory

a) operatory logiczne:

b) operatory logiczne (boole`owskie):