System Windows XP zawiera szereg elementów gwarantujących bezproblemową pracę, co pozwala ograniczyć czas przestojów i zmaksymalizować efektywne wykorzystanie systemu.
Zgodność aplikacji
Przy każdym uaktualnieniu systemu operacyjnego podstawowego znaczenia nabiera problematyka zgodności aplikacji. System Windows XP jest efektem połączenia składników systemów operacyjnych firmy Microsoft przeznaczonych dla użytkowników domowych (Windows 95, Windows 98 i Windows Millennium) oraz klientów biznesowych (Windows NT, Windows 2000), dzięki czemu zapewnia on zgodność z wieloma aplikacjami innych firm wykorzystywanymi zarówno przez użytkowników indywidualnych, jak i korporacyjnych.
System Windows XP jest zgodny niemal z każdą z 1000 głównych aplikacji działających w środowisku systemów Windows 95, Windows 98 i Windows Me, oraz niemal z każdą aplikacją współpracującą z systemem Windows 2000. Nie są obsługiwane programy antywirusowe, narzędzia systemowe oraz aplikacje służące do tworzenia kopii zapasowych (dla których, w większości przypadków, odpowiednie uaktualnienia zostaną przygotowane przez producentów po wprowadzeniu systemu Windows XP na rynek).
W przypadku aplikacji przeznaczonych dla starszych wersji systemu Windows, które nie działają w systemie Windows XP, użytkownicy mogą skorzystać z nowej funkcji systemu Windows XP, jaką są tryby zgodności. Ich działanie polega na emulowaniu środowiska najwcześniejszych wersji systemu Windows. Jeśli starsza aplikacja nie działa w systemie Windows XP w wymagany sposób, użytkownicy mogą w prosty sposób uruchomić ją w określonym trybie zgodności za pomocą Kreatora zgodności programów, pokazanego na Rysunku 1.
Poprawki dla aplikacji w systemie Windows XP pomagają rozwiązać problemy dotyczące zgodności aplikacji, takie jak błędne wykrycie wersji systemu operacyjnego przez aplikację lub odwoływanie się do pamięci, gdy została ona zwolniona. Mechanizmy te są wywoływane automatycznie (bez udziału użytkownika) przez system operacyjny, zapewniając działanie takich niezgodnych aplikacji.
Ponadto pojawiające się nowe aplikacje i narzędzia korekcyjne mogą być pobierane automatycznie z witryny Windows Update w sieci Web za pomocą funkcji Automatyczna aktualizacja (nowość wprowadzona w systemie Windows Me). Więcej informacji na temat usługi Windows Update można znaleźć pod poniższym adresem.
Obsługa urządzeń i sprzętu
W systemie Windows XP obsługa urządzeń i sprzętu została udoskonalona na wiele sposobów. Wykorzystanie odpowiednich funkcji systemów Windows 2000 i Windows Me pozwoliło zapewnić większą stabilność systemu i zgodność urządzeń. System Windows XP obsługuje funkcję Plug and Play dla setek urządzeń pominiętych w systemie Windows 2000, jak również ulepszoną obsługę magistrali Universal Serial Bus (USB), szybkiej magistrali znanej jako IEEE 1394, magistrali Peripheral Component Interconnect (PCI) oraz innych rodzajów magistral. Ponadto w systemie Windows XP została ulepszona sama funkcja Plug and Play, zapewniając łatwiejszą obsługę i skuteczniejsze działanie, szczególnie w procesie instalacji urządzeń. Modele sterowników pozostały przeważnie takie same jak w Windows 2000, dzięki czemu większość urządzeń działających w systemie Windows 2000 będzie działać w systemie Windows XP bez ładowania nowego sterownika urządzenia.
Obsługa współużytkowania bibliotek DLL
Ponieważ wiele aplikacji przeznaczonych dla systemu Windows realizuje często podobne funkcje (na przykład zapisywanie plików), często współużytkują one składniki systemu operacyjnego, takie jak biblioteki dołączane dynamicznie (Dynamic Link Library, DLL). Współużytkowanie tych składników może czasami powodować problemy, jeśli aplikacje korzystają z różnych wersji składników. Aby pomóc wyeliminować negatywne skutki współużytkowania, system Windows XP został wyposażony w funkcję bezpiecznego współużytkowania składników, zwaną równoczesnym (lub “SxS”) współużytkowaniem składników.
W odróżnieniu od rozwiązania polegającego na istnieniu jednej wersji składnika, który zapewnia zgodność ze starszymi wersjami, funkcja równoczesnego współużytkowania składników umożliwia jednoczesne działanie wielu składników obiektów modelu COM (Component Object Model) lub interfejsu programowania aplikacji (Application Programming Interface, API) dla systemu Win32®. W systemie Windows XP niektóre z głównych składników, które w największym stopniu mogą wpłynąć na zachwianie stabilności systemu, są dostępne jako składniki z możliwością równoczesnego współużytkowania.
W systemie Windows XP składniki i aplikacje systemów Win32 mogą używać dokładnie tych wersji składników oprogramowania firmy Microsoft, z którymi były testowane, nie podlegając wpływowi aktualizacji innych aplikacji czy systemu operacyjnego. Jest to możliwe dzięki wykorzystaniu plików XML zawierających dane meta o konfiguracjach aplikacji, takie jak klasy COM, użyte biblioteki oraz biblioteki typów.
Śledzenie zdarzeń zamknięcia systemu
System Windows XP zawiera narzędzie o nazwie Śledzenie zdarzeń zamknięcia systemu, będące prostym i standardowym rozwiązaniem umożliwiającym regularne dokumentowanie przyczyn zamknięcia systemu lub ponownego uruchomienia komputera. Informacje te mogą następnie posłużyć do analizy głównych przyczyn zdarzeń zamknięcia systemu i pomóc w lepszym zrozumieniu środowiska systemu.
Aby zarejestrować przyczynę zamknięcia systemu lub ponownego uruchomienia komputera, można ją wpisać w oknie dialogowym Zamykanie systemu Windows. Okno to jest wyświetlane w ramach sekwencji zamykania systemu lub w przypadku ponownego uruchamiania komputera po nieoczekiwanym zamknięciu systemu. Można wybrać jedną ze wstępnie zdefiniowanych przyczyn lub zdefiniować ją samodzielnie. Informacje wpisane w tym oknie są zapisywane w dzienniku systemu w module Podgląd zdarzeń. Domyślnie w systemie Windows XP funkcja Śledzenie zdarzeń zamknięcia systemu jest wyłączona.
Oprócz śledzenia przyczyn zamknięcia systemu, narzędzie Śledzenie zdarzeń zamknięcia systemu tworzy również migawkę stanu systemu sprzed jego zamknięcia, identyfikując ograniczenia dotyczące zasobów systemu, które zostały osiągnięte lub przekroczone tuż przed ponownym uruchomieniem systemu. Przechwytuje ono informacje dotyczące szeregu parametrów procesów zachodzących w systemie, każdej strony pliku w systemie, każdego dysku w systemie oraz ogólnego wykorzystania zasobów systemu. Później w pliku systemowym można przejrzeć i zanalizować przyczyny zamknięcia systemu wraz z towarzyszącymi im danymi o stanie systemu. Informacje te są niezbędne w celu zrozumienia podstawowych przyczyn spadku wydajności systemu oraz problemów powodujących konieczność jego ponownego uruchamiania. Mogą one również pomóc w efektywniejszym korzystaniu z komputera (użytkownik może na przykład zaobserwować lepszą pracę systemu po ograniczeniu liczby jednocześnie działających aplikacji), w efekcie ograniczając czas przestojów systemu.
Uwaga: Domyślnie w systemie Windows XP funkcja Śledzenie zdarzeń zamknięcia systemu jest nieaktywna.
Zamykanie aplikacji nie reagujących na działania użytkownika
W systemie Windows XP udoskonalono okno aplikacji, dzięki czemu można łatwiej zamykać aplikacje nie odpowiadające na czynności podejmowane przez użytkownika. W poprzednich wersjach systemu Windows nie istniał prosty sposób zamykania takich aplikacji: należało otworzyć Menedżera zadań, zaznaczyć wymaganą aplikację, a następnie kliknąć przycisk powodujący jej zamknięcie. W systemie Windows XP użytkownik może uzyskać dostęp do okna aplikacji nie reagującej na jego działania. W górnym pasku okna aplikacji wyświetlana jest informacja, że aplikacja nie odpowiada, lecz obecnie można zamknąć taką aplikację, klikając przycisk Zamknij w jej oknie. Kliknięcie tego przycisku jest równoważne uruchomieniu Menedżera zadań i zakończeniu pracy aplikacji nie reagującej na działania użytkownika.