Kompresja plików

KOMPRESJA NTFS oraz ZIP

Dzisiejsze komputery posiadają bardzo pojemne dyski. Ale również do zapisu mamy coraz więcej danych i w końcu nasze „twardziele” się zapełnią. Aby zaoszczędzić trochę miejsca system Windows XP został wyposażony w dwa typy kompresji pozwalającej na szybką i łatwa zmianę rozmiaru plików.

KOMPRESJA NTFS

Jest ona dostępna tylko na dyskach z systemem plików NTFS. Oferuje umiarkowany stopień kompresji, ale jest niezauważalna w pracy. Kompresja ta przeprowadzana jest w czasie rzeczywistym w ten sposób, że pliki i foldery rozpakowywane są w momencie, kiedy dostęp do nich jest potrzebny. Jednak nie wpływa to zauważalnie na komfort pracy z komputerem. Nie musimy czekać kilku minut na rozpakowanie danego archiwum. W folderze skompresowanym pracujemy tak jak w zwykłym folderze. Kompresja i dekompresja trwa ułamki sekund tak, że korzystanie z plików spakowanych nie jest w żaden sposób uciążliwe. Dodatkowo kompresja NTFS jest bardzo prosta w użyciu. Aby skompresować dany katalog wystarczy, że klikniemy na nim prawym przyciskiem i z menu podręcznego wybierzemy Właściwości. Następnie w sekcji Atrybuty klikniemy przycisk Zaawansowane. Pojawi nam się okienko, w którym należy zaznaczyć Kompresuj zawartość, aby zaoszczędzić miejsce na dysku.

Zostaniemy zapytani przez system czy chcemy zastosować zmiany do wszystkich podkatalogów. Oczywiście klikamy tak. Nasz folder zacznie się kompresować. W przypadku dużych katalogów może to potrwać dość długo, ale na szczęście wystarczy to zrobić jeden raz.

Za pomocą kompresji można zmniejszać objętość całych dysków twardych w systemie NTFS. Aby to zrobić w oknie Mój komputer klikamy prawym przyciskiem na wybrany dysk z menu podręcznego wybieramy Właściwości i na zakładce Ogólne odnajdujemy opcje Kompresuj dysk, aby zaoszczędzić miejsce na dysku. Ten proces jednak może trwać już naprawdę długo, około kilku godzin. Jeżeli zamierzamy włączyć kompresję dysku na noc upewnijmy się, że pozamykaliśmy wszystkie pliki i programy. Bowiem w wypadku napotkania przez program otwartego pliku kompresja jest przerywana a system czeka na decyzję użytkownika czy ma pominąć plik czy ponowić próbę.

Kompresja rządzi się pewnymi zasadami:

• Nie można równocześnie zaznaczyć opcji kompresji i szyfrowania. Te dwa pola wykluczają się wzajemnie.
• Nie powinno się kompresować partycji systemowej. Chociaż dekompresja następuje bardzo szybko to na partycji systemowej jest dużo otwartych plików i takie zmniejszenie objętości może spowodować pogorszenie działania systemu.
• Nie ma sensu kompresowanie folderów zawierające pliki takie jak *.jpeg, *.gif, *.mp3, *.divx. Ich cechą charakterystyczną jest to, że są one standardowo skompresowane i użycie kompresji NTFS nie przyniesie żadnych efektów.
• Nazwy folderów i plików skompresowanych są w systemie oznaczane kolorem niebieskim. Można to zmienić w okienku Opcje folderów w menu Narzędzia.
• Przenosząc lub kopiując plik do folderu skompresowanego przenoszony plik będzie również skompresowany.
• Tworząc nowy plik w folderze skompresowanym nowy plik również będzie skompresowany
• Przenosząc skompresowany plik ze skompresowanego folderu do folderu nieskompresowanego plik pozostaje skompresowany.
• Przenosząc plik skompresowany na inny wolumin plik traci atrybut kompresji.
• Wysyłając plik w załączniku lub nagrywając plik na dyskietkę plik traci atrybut archiwalności.
  

KOMPRESJA ZIP

O wiele lepszy stopień upakowania danych niż kompresja NTFS oferuje opcja Foldery skompresowane (zip). Funkcja ta została w systemie Windows XP zintegrowana z eksploatorem dlatego do używania jej nie potrzebujemy żadnych zewnętrznych programów. Bez pomocy innych aplikacji możemy otworzyć pliki przesłane nam pocztą i zapakowane programem WinZip. Również my sami możemy tworzyć archiwa .zip i przesyłać je znajomym nie bojąc się czy uda im się to archiwum otworzyć, ponieważ format zip jest popularny i niezależny od platformy systemowej.

Utworzyć nowe archiwum możemy na dwa sposoby:

• zaznaczając wybrane katalogi i pliki, a następnie z menu podręcznego wybrać Wyślij do... i Folder skompresowany (zip).

Nowe archiwum będzie miało taką nazwę jak element kliknięty prawym przyciskiem myszy. W naszym przypadku centrumxp.zip:

• w eksploatorze kliknąć prawym przyciskiem myszy w puste miejsce i z menu podręcznego wybrać Nowy a następnie Folder skompresowany (zip).

Na dysku zostanie utworzone nowe archiwum któremu możemy teraz zmienić nazwę. Jednak pamiętajmy aby nie kasować rozszerzenia .zip ponieważ jest ono niezbędne do późniejszego rozpakowania plików. Do utworzonego w ten sposób archiwum przenosimy(okienko:Przenosząc pliki dodajemy je do archiwum i kasujemy z poprzedniej lokalizacji. Przenosić należy wtedy gdy kompresujemy pliki aby zwolnić miejsce na dysku.) lub kopiujemy(okienko:Kopiując pliki dodajemy je do archiwum ale również pozostawiamy w poprzedniej lokalizacji. Kopiować należy wtedy kiedy kompresujemy pliki dla znajomych aby zajmowały mniej miejsca na dyskietce lub płycie CD.) pliki których objętość chcemy zmniejszyć.

Tak utworzone foldery skompresowane podobnie jak zwykłe katalogi możemy przeglądać za pomocą eksploatora. Jednak istnieją różnice w wyświetlaniu tych obiektów. Należy pamiętać, że folder skompresowany nie jest katalogiem tylko plikiem i dlatego nie będzie widoczny w drzewie katalogów eksploatora. Również wybierając z menu podręcznego opcje Właściwości dla pliku lub katalogu skompresowanego zostanie wyświetlone inne okienko niż to które znamy do tej pory. Panel ten oprócz wszystkich standardowych informacji pokaże nam również wielkości plików skompresowanych i wielkość jaką zajmą po rozpakowaniu.

Aby z archiwum wypakować pliki wystarczy, że klikniemy na dany plik prawym przyciskiem i z menu podręcznego wybierzemy Wyodrębnij wszystkie... . Po tej operacji zostanie uruchomiony prosty kreator który pozwoli nam wybrać miejsce do którego podane pliki mają zostać wypakowane.

Jeżeli chcemy wypakować z archiwum tylko kilka plików możemy po prostu je zaznaczyć i skopiować w miejsce poza archiwum Windows XP sam zdekompresuje pliki do poprzedniego formatu.

Aby zmienić w archiwum jakiś plik, np. poprawić dokument i zapisać go ponownie w tym archiwum nie postępujemy jednak tak naturalnie jak w wypadku przeglądania archiwum. Otwierając plik z folderu skompresowanego rozpakowywujemy go do folderu tymczasowego w trybie Tylko do odczytu. Dlatego też po naszych korektach nie możemy go zapisać pod tą samą nazwą. Musimy zmienić tytuł pliku lub folder w którym będziemy go zapisywać. W tym przypadku należy zapisać plik w innej lokalizacji a następnie przenieś go z powrotem do archiwum i zamienić istniejący. Jeżeli zmienilibyśmy nazwę zapisywanego dokumentu to umieścilibyśmy poprawioną wersję w trudno dostępnym folderze tymczasowym a nie w archiwum.

Czasami otwierając archiwum jesteśmy proszeni o podanie hasła. Windows XP również posiada opcję zabezpieczania plików w archiwum hasłem. Trzeba jednak pamiętać że ochrona ta nie uniemożliwia skasowanie plików z folderu skompresowanego ani też nie chroni przed otwarciem samego archiwum i przejrzenia listy plików zawartych w nim. Aby nadać hasło folderowi skompresowanemu należy zaznaczyć dowolny plik w folderze skompresowanym (ale nie sam katalog zip). Następnie wybrać w menu pozycje: Plik, Dodaj hasło. Po takiej operacji wszystkie pliki w danym archiwum zostaną zabezpieczone hasłem.

Otwierając plik z zabezpieczonego archiwum Windows XP rozpakowywuje ten plik do folderu tymczasowego. Jeżeli zresetujemy komputer nie zamykając archiwum rozpakowane pliki pozostaną w wyżej wymienionym folderze już w formie nie zabezpieczonej. Jeżeli kiedyś nie zamkniemy archiwum należy pamiętać o skasowaniu plików tymczasowych.