Test Microsoft SharePoint Designer 2007 beta 2

W maju bieżącego roku Microsoft udostępnił na swych stronach testową wersję pakietu biurowego Office 2007. Oprócz najpopularniejszych składników takich jak Microsoft Word czy Microsoft Excel, możemy również pobrać aplikacje rzadziej spotykane na komputerach. Jedną z nich jest Microsoft SharePoint Designer. Program ten jest następcą znanego świetnie wszystkim webmasterom Frontpage 2003, narzędzia służącego do tworzenia stron internetowych. Przyjrzyjmy się nowościom wprowadzonym w tej odsłonie aplikacji.

Narzędzie w wersji 2007 otrzymało nową nazwę. Jest to spowodowane zmianą przeznaczenia programu. Głównym zadaniem aplikacji SharePoint Designer już ma nie być tworzenie stron internetowych przez indywidualnych użytkowników a budowanie wewnętrznych, intranetowych portali, opartych o mechanizmy SharePoint. Oczywiście pisanie zwykłych stron za pomocą tego narzędzia nadal jest możliwe. SharePoint Designer 2007 udostępnia wszystkie funkcje z jakimi mieliśmy do czynienia korzystając z Microsoft Frontpage 2003.

Po pierwszym spojrzeniu na nowy produkt mamy wrażenie, że SharePoint Designer 2007 bardziej pasuje do pakietu z wersji 2003 niż obecnej. Dookoła okna edycji zauważamy wiele pasków bocznych oraz okien ustawień, które przypominają środowisko wydane kilka lat temu. Najwidoczniej programiści nie mieli pomysłu jak przenieść funkcjonalność opcji do wstęg, które tak dobrze sprawdzają się w pozostałych składnikach Office. Dodatkowo wszystkie paski boczne sprawiają, że obszar projektowania na systemach z ustawioną standardową rozdzielczością (1024x768) jest naprawdę mały i bardzo utrudnia pisanie stron. Kolejnym minusem jest fakt, że rozmiar paneli z opcjami też nie jest ogromny a opcji umieszczonych na nich jest wiele. Przykładem może być pasek umieszczony pod listą folderów, znajdują się tam dwie zakładki: Tag Properties oraz CSS Properties niestety panel jest tak wąski, że tekst tytułowy na obu zakładkach nie mieści się równocześnie i zawsze jedną z belek z nazwą mamy 'uciętą'. Oczywiście możemy ww. pasek poszerzyć ale przez to jeszcze bardziej zmniejszymy obszar edycyjny. Wszystkie te elementy sprawiają, że na początku pracy z nowym programem nie możemy się w nim odnaleźć i źle się czujemy przy tworzeniu stron.

Jak już wcześniej wspomniałem lista katalogów w SharePoint Designer 2007 nie rozciąga się na całą wysokość okna. Ten obszar ekranu został podzielony na dwie części w górnej podobnie jak poprzednio znajdują się pliki i foldery, w dolnej natomiast umieszczone zostały zakładki pozwalające nam zmieniać właściwości elementów znajdujących się na stronie. Za pomocą pierwszej karty - Tag Properties modyfikujemy cechy charakterystyczne strony, kontrolek, odnośników w projekcie. W przypadku elementów takich jak listy wyboru, pola zaznaczenia czy przyciski również w tym miejscu możemy ustawić akcję, która ma nastąpić po kliknięciu w kontrolkę. Wszystkie pozycję umieszczone na liście ustawień można sortować alfabetycznie oraz ze względu na charakter konfiguracji. Panel ten wg. mnie jest najbardziej przydatnym nowym elementem w SharePoint Designer 2007. Ułatwia oraz przyspiesza pracę podczas tworzenia witryny. Druga zakładka CSS Properties nie jest już panelem tak często używanym. W tym miejscu możemy zmienić charakterystykę kaskadowych arkuszy stylów. Wprawdzie mamy na karcie dostępnych wiele opcji konfiguracyjnych jednak po jednokrotnym ustawieniu styli rzadko je zmieniamy. Pasek ten więc raczej bym ukrył w menu i wywoływał tylko jeżeli zajdzie taka potrzeba.

Z drugiej strony okna edycyjnego znajdują się kolejne panele. W górnej części odnajdujemy Toolbox, w którym znajdują się kontrolki możliwe do zastosowania na stronie. Lista ta została podzielona na trzy sekcje: HTML, ASP.NET Controls, SharePoint Controls. Pierwszy zbiór zawiera standardowe kontrolki stosowane na stronie takie jak przyciski, obrazki czy pola edycyjne. Druga sekcja pozwala dodać nam do projektu kontrolki, które zostaną zbudowane po stronie serwera i wysłane do przeglądarki jako standardowy kod HTML, czyli elementy środowiska ASP.NET. Ostatnia sekcja pozwala nam dodawać do witryny elementy, służące do komunikacji z użytkownikiem na portalu SharePoint. Przyciski z listy HTML są bardzo przydatne i jeżeli korzystamy z tych kontrolek na naszej witrynie mamy bardzo ułatwione zarządzanie nimi. Inaczej sprawa przedstawia się z drugą sekcją. ASP.NET pozwala dołączyć przyciski do witryny jednak nie udało mi się w żaden sposób dodać kodu w C# do wybranych elementów. W bardziej rozbudowanych środowiskach np. VisualStudio po kliknięciu na kontrolkę zostajemy przeniesieni do pliku, w którym wpisujemy kod jaki ma zostać wykonany po aktywowaniu przycisku na stronie. Niestety w SharePoint Designer 2007 nic takiego się nie dzieje. Jedynym sposobem napisania strony w ASP.NET przy pomocy tego programu było by ręczne stworzenie wszystkich plików witryny, co oczywiście jest bezsensownym pomysłem. Być może aplikacja zostanie udoskonalona, jednak w tym momencie niemożliwe jest stworzenie strony internetowej w technologii ASP.NET od podstaw. Jeżeli będziemy potrzebować weedytować wcześniej stworzoną witrynę możemy skorzystać z tego programu jednak do pełnego zarządzania stronami z rozszerzeniem aspx narzędzie się nie nadaje. O wiele lepszym pomysłem w przypadku tworzenia stron ASP.NET jest korzystanie z VisualStudio, który jest zintegrowanym środowiskiem pomagającym budować tego typu witryny. Spójrzmy na następny panel. Służy on do zarządzania stylami CSS. Możemy na jednej zakładce w łatwy sposób dodać nowy styl natomiast na drugiej karcie za pomocą jednego kliknięcia zastosować go do wybranego tekstu. Zauważamy tutaj podwojenie tych samych funkcji, przecież po lewej stronie edytora również znajdował się obszar pomagający zmieniać kaskadowe arkusze stylów. O ile umieszczenie wg. mnie zbędnego paska po lewej stronie mogłem zaakceptować o tyle podwojenie większości jego funkcji w drugim panelu jest dla mnie dużym niedopatrzeniem.

Oczywiście wszystkie omówione paski można dowolnie przemieszczać i wyłączać. Można oczywiście dodać również inne panele takie jak wyszukiwanie, cliparty, kompatybilność i inne. Dzięki temu możemy dostosować środowisko do własnych wymagań. W moim przypadku sprowadziło się to jednak do wyłączenia większości nowych elementów. Sądzę, że twórcy aplikacji powinni bardziej przemyśleć standardowe rozmieszczenie paneli i funkcji w nich zawartych. Oczywiście ideałem by było gdyby zastosowali wstęgi znane z innych składników pakietu.

Zwróćmy uwagę teraz na zaawansowane funkcję aplikacji czyli wsparcie przy tworzeniu i edytowaniu witryn SharePoint. Podczas przeglądania funkcjonalności programu pod względem pomocy przy zarządzaniu stronami SharePoint zauważamy dopiero jak wiele nowości oraz jak dużo nowych funkcji oferuje Microsoft Office SharePoint Designer 2007. Edycja witryny od strony graficznej i programistycznej jest możliwa za pomocą omawianych wcześniej kontrolek. Dodatkowo program oferuje webmasterom tworzenie wielu raportów, które bardzo ułatwiają w odnalezieniu szukanego błędu na stronie czy niedziałającego linka.

Kolejna wersja aplikacji służącej do tworzenia stron, z pakietu Microsoft Office jest programem posiadającym ogromne możliwości. Profesjonalni webmasterzy na pewno będą zadowoleni ze zmian jakie zostały wprowadzone w narzędziu. Amatorzy natomiast, mogą mieć początkowo problemy z przesiadką ze starszej wersji aplikacji. Jednak po dostosowaniu wszystkich pasków i opcji również powinni być zadowoleni. Dodatkowym plusem Microsoft Office SharePoint Designer 2007 jest generowanie 'lżejszego' kodu. Microsoft Office FrontPage 2003 tworzył czasem bardzo zagmatwany kod wraz z niestandardowymi znacznikami. W nowej wersji aplikacji funkcjonalność ta została poprawiona.