Obs�uga wiersza polece�

Pawe� Wujczyk

7 listopada 2007

237 234

Pawe� Wujczyk

7 listopada 2007

237 234

W Wierszu polecenia do komunikowania si� z komputerem tak jak w ka�dym �rodowisku tekstowym u�ywamy komend, kt�re s� zrozumia�e dla komputera. Niestety czasem zdarza si�, �e my nie rozumiemy tych polece�. Na szcz�cie Windows XP zosta� wyposa�ony w bardzo obszern� pomoc dotycz�c� ka�dego z polece�. Je�eli nie wiemy od czego zacz�� musimy wpisa� w konsoli polecenie help Wiersz polecenia wy�wietli nam dost�pne polecenia wraz z ich kr�tk� charakterystyk�.

Dzi�ki tej li�cie mo�emy odnale�� polecenie, kt�re wykona dla nas wymagana przez nas dzia�anie. Je�eli ju� odnale�li�my odpowiedni� komend� np. RMDIR. Spr�bujmy si� teraz dowiedzie� wi�cej na temat tego polecenia. Aby wy�wietli� instrukcje dotycz�ce komendy wpisujemy to polecenie wraz z prze��cznikiem /?. W naszym przypadku b�dzie to: RMDIR \?.

W Wierszy polecenia programy uruchamiamy wpisuj�c ich nazw�, je�eli jeste�my w katalogu, w kt�rym program si� znajduj� lub �cie�k� i nazw� programu je�eli aplikacja znajduje si� w innej lokalizacji ni� aktualnie si� znajdujemy. Programy, kt�re zosta�y zainstalowane wraz z Winows XP mo�emy uruchamia� nie podawaj�c �cie�ki. Na przyk�ad kalkulator mo�emy uruchomi� wpisuj�c po prostu w linii polece� calc.

Czasami zdarza si� �e jakie� polecenie po uruchomieniu dzia�a bardzo d�ugo. Z tak� sytuacj� mamy do czynienia kiedy wywo�amy polecenie dir w katalogu, gdzie znajduje si� tysi�ce plik�w. System wtedy zaczyna wy�wietla� list�, kt�ra wydaje si� trwa� w niesko�czono��. Oczywi�cie Wiersz polecenia pozwala na zatrzymanie lub anulowanie polecenia i przywr�cenie znaku zach�ty. Aby zatrzyma� dzia�anie polecenia naciskamy kombinacj� klawiszy [Ctrl + S] lub klawisz Pause. Aby natomiast anulowa� polecenie wciskamy kombinacj� [Ctrl + C] lub [Ctrl + Break].

Pracuj�c z Wierszem polece� zdarza nam si� pope�nia� b��dy. Chocia� bardzo dobrze piszemy na klawiaturze, chocia� potrafimy wymieni� kolejno klawisze znajduj�ce si� obok siebie, to czasem robimy ma�e liter�wki. Je�eli rozmawiamy z kim� przez Gadu-Gadu nie ma to wi�kszego znaczenia nasz kolega bez problemu nas zrozumie. Ale komputer nie jest ju� tak wyrozumia�y. Je�eli pope�nimy cho�by najmniejszy b��d on nie b�dzie wiedzia� co ma robi�. Kiedy wpisujemy do Wiersza polecenia kr�tk� komend� i pope�nimy b��d, przepisanie polecenia nie jest dla nas uci��liwe. Je�eli jednak wystukamy z b��dem d�ug� nazw� katalogu i mamy j� wpisywa� jeszcze raz, to praca z komputerem staje si� uci��liwa. Na szcz�cie Wiersz polecenia w Windows XP nie dopuszcza do tego aby�my si� denerwowali poniewa� oferuje szereg opcji pozwalaj�cych na poprawianie, powtarzanie wpisywanych poprzednio polece�. Poni�sza tabela zawiera skr�ty u�atwiaj�ce prace z Wierszem polecenia.

Strza�ka w lewo	Przesuwa wska�nik o jeden znak w lewo.
Strza�ka w prawo	Przesuwa wska�nik o jeden znak w prawo.
Ctrl + Strza�ka w lewo	Przesuwa wska�nik o jeden ci�g w lewo.
Ctrl + Strza�ka w prawo	Przesuwa wska�nik o jeden ci�g w prawo.
Home	Przesuwa wska�nik na pocz�tek linii.
End	Przesuwa wska�nik na koniec linii.
Strza�ka w g�r�	Wy�wietla na ekranie poprzednie polecenie.
Strza�ka w d�	Wy�wietla na ekranie nast�pne polecenie.
PageUp	Wy�wietla na ekranie pierwsze wpisane polecenie.
PageDown	Wy�wietla na ekranie ostatnie wpisane polecenie.
F7	Wy�wietla na ekranie histori� polece�.
F8	Wy�wietla na ekranie polecenie z historii zaczynaj�ce si� od liter ju� wpisanych.
Alt + F7	Czy�ci histori� polece�.
Esc	Kasuje wpisane polecenie.

Kiedy wpisujemy komend� w Wierszu polece� i zatwierdzamy j� klawiszem Enter jest ona wykonywana a nast�pnie zapami�tywania w historii polece�. Dzi�ki temu mo�emy powr�ci� do ka�dego s�owa wpisywanego w konsol�. Aby wy�wietli� histori� polece� naciskamy klawisz F7. W standardowo w bia�ym okienku pojawia si� lista u�ywanych w tej sesji komend. Naciskaj�c strza�ki w g�r� i w d� mo�emy wybra� polecenie, kt�re chcemy powt�rzy� a nast�pnie klawiszem Enter zatwierdzi� je. Je�eli polecenie, kt�re znajduje si� w historii jest podobne do tego jakie chcemy wpisa� (np. r�ni si� jedn� literk�) po jego wybraniu naciskamy strza�k� w prawo. Spowoduje to wypisanie polecenia w konsoli, ale system go nie wykona. B�dziemy mogli zmieni� nieodpowiadaj�ce nam znaki.

Je�eli w historii polece� znajduje si� ju� bardzo du�o komend a potrzebujemy jednej z tych, kt�re znajduj� si� gdzie� tam bardzo daleko mo�emy wpisa� pocz�tek komendy i nacisn�� klawisz F8 spowoduje to przeszukanie historii od pocz�tku i wy�wietlenie pierwszego polecenia zaczynaj�cego si� od liter, kt�re wpisali�my. Je�eli po wci�ni�ciu klawisza pojawi si� polecenie ale nie to, o kt�re nam chodzi�o musimy wciska� przycisk F8 do tego momentu a� nasza upragniona komenda wy�wietli si�. Skr�t ten bardzo przyspiesza prac� z Wierszem polecenia dlatego warto nauczy� si� go i stosowa� jak najcz�ciej.

Prac� z Wierszem polecenia mo�na dodatkowo u�atwi� sobie u�ywaj�c symboli wieloznacznych. Konsola w Windows XP rozpoznaje dwa symbole wieloznaczne: znak zapytania (?) oraz gwiazdk� (*). Znak zapytania zast�puje w poleceniu liter�. Je�eli w folderze znajduj� si� nast�puj�ce pliki: Ala.txt, Ela.txt, El�bieta.txt, Pawel.txt. polecenie dir ?la.txt wy�wietli pliki oznaczone trzyliterowymi imionami kobiet. Gwiazdka natomiast zast�puje nieokre�lony ci�g znak�w. Komenda dir El*.txt wypisze na ekranie pliki oznaczone r�nymi formami imiona El�bieta. Symboli wieloznacznych mo�emy do�� dowolnie u�ywa� i np. b�d�c na dysku systemowym polecenie cd Doc*/Adm*/pul* przeniesie nas do katalogu Pulpit na koncie administratora (je�eli oczywi�cie takie konto istnieje). Je�eli jednak w danym folderze b�dzie si� znajdowa� wi�cej ni� jeden plik lub katalog zaczynaj�cy si� od wpisanych przez nas liter Wiersz polecenia zastosuje podan� komend� do pierwszego pod wzgl�dem alfabetycznym pliku lub katalogu. Symbole wieloznaczne s� bardzo przydatne przy operacjach na plikach. Wpisuj�c gwiazdk� i wymagane przez nas rozszerzenie mo�emy wy�wietli� a potem np. skopiowa� pliki jednego typu.

W Wierszu polecenia istniej� dodatkowe symbole usprawniaj�ce oraz zwi�kszaj�ce mo�liwo�ci konsoli. Dzi�ki nim mo�emy szybciej uruchamia� programy, zapisywa� w plikach to, co widzimy na ekranie, a nawet tworzy� bardzo wydajne programy. S� to r�wnie� podstawy potrzebne do tworzenia program�w wsadowcyh. Poni�sza tabela zawiera symbole przydatne ka�demu kto chce profesjonalnie u�ywa� Wiersza polecenia.

&	��czy dwa lub wi�cej polece�.
&&	��czy dwa lub wi�cej polece�, przy czym po��czenie po prawej stronie znak�w jest wykonywanie tylko wtedy gdy polecenie po lewej stronie znak�w zosta�o wykonane pomy�lnie.
\|\|	��czy dwa lub wi�cej polece�, przy czym po��czenie po prawej stronie znak�w jest wykonywanie tylko wtedy gdy polecenie po lewej stronie znak�w zosta�o wykonane niepomy�lnie.
\|	Przekazuje dane wyj�ciowe jednego programu do danych wej�ciowych drugiego programu.
>	Przekierowuje dane wyj�ciowe.
>>	Przekierowuje dane wyj�ciowe do pliku, przy czym nie nadpisuje pliku, tylko dopisuje dane.
<	Przekierowuje dane wej�ciowe.
^	Informuje system, �e znak po daszku nie jest znakiem szczeg�lnym.

Czasami aby przyspieszy� prac� z konsol� chcemy uruchomi� dwa lub wi�cej polece� naraz. Jednak nie mo�emy wpisa� dw�ch komend w jednej linijce poniewa� Wiersz polecenia drugi ci�g znak�w uzna za parametr pierwszego polecenia. Znak szczeg�lny ampersand (&) rozwi�zuje ten problem. Stawiaj�c & pomi�dzy poszczeg�lne komendy system b�dzie wykonywa� je od prawej do lewej. I tak wpisuj�c w wierszu polecenia ci�g: mkdir pawel & cd pawel spowodujemy utworzenie nowego katalogu (mkdir), a nast�pnie wejdziemy do niego (cd).

Pisz�c w jednej linijce ci�g polece�. Zdarza si�, �e wykonanie jednej komendy jest zale�ne od poprawnego zrealizowania poprzedniej. Dwa znaki ampersand tworz� instrukcj� warunkow�, czyli polecenie po prawej stronie zostanie wykonane tylko wtedy, gdy komenda po lewej stronie znak�w zostanie wykonana bezb��dnie. Zademonstrujemy to zmieniaj�c w poprzednim poleceniu znak specjalny: mkdir pawel && cd pawel. Teraz Wiersz polecenia nie b�dzie pr�bowa� wej�� do do katalogu pawel je�eli polecenie mkdir nie wykona si� poprawnie, np. w wypadku gdy dysk chroniony jest przed zapisem.

Te dwa znaki maja znaczenie przeciwne do &&. Polecenie, kt�re znajduj�ce si� po prawej stronie dw�ch znak�w potoku (||) wykona si� tylko wtedy gdy komenda z lewej strony zwr�ci kod b��du. Rozwi�my nasz� poprzedni� komend�: mkdir pawel && cd pawel || echo "dysk zabezpieczony przed zapisem". Ten ci�g polece� je�eli b�dzie m�g� utworzy katalog a nast�pnie do niego wejdzie. Je�eli jednak polecenie mkdir nie wykona si� poprawnie, na ekranie zostanie wy�wietlony (echo) przez nas napisany komunikat. Symbole && oraz || mo�e nie s� niezb�dne przy korzystaniu bezpo�rednio z konsoli, je�eli jednak zamierzamy pisa� programy wsadowe(odnosnik do wsadowych) podw�jny ampersand i podw�jny potok jest jednym ze sposob�w tworzenia instrukcji warunkowych, podstawowego sk�adnika programowania.

Pojedynczy znak potoku dane wyj�ciowe jednego programu lub polecenia przekazuje innemu programowi lub poleceniu jako parametr. | jest najcz�ciej stosowany z poleceniem more. To polecenie wy�wietla linijka po linijce tekst kt�ry zostanie podany jako parametr. Je�eli jeste�my w katalogu, w kt�rym znajduje si� wiele plik�w i katalog�w a polecenie dir powoduje wy�wietlenie tylu danych, �e nie mieszcz� si� na ekranie wtedy u�ywamy polecenia more a system zaczyna wy�wietla� informacje w bardziej przyjazny dla nas spos�b. Aby dowiedzie� si� dok�adnie, jak pomocne dzia�anie ma znak potoku mo�emy w folderze C:\Windows wywo�a� polecenie: dir | more.

Programy i polecenia zazwyczaj wyniki swojej pracy wy�wietlaj� na ekranie. Czasami mo�e by� to dla nas niekorzystne. Wynik�w mo�e by� du�o a nam ci�ko analizuje si� dane na komputerze. Czasem chcieliby�my owoce naszej pracy zachowa� na dysku, albo przenie�� na inny komputer. Znak > pozwala nam na to. Zmienia on mianowicie standardowe wyprowadzenie danych jakim zazwyczaj jest ekran na plik lub drukark�. Komenda dir > lista.txt spowoduje wykonanie komendy wy�wietlenia plik�w w danym folderze, ale lista ta nie zostanie pokazana nam na ekranie tylko zapisana w pliku lista.txt. Jedna strza�ka w prawo powoduje utworzenie pliku i zapisanie w nim wynik�w pracy polecenia, kt�re znajduje si� po prawej stronie znaku. Je�eli dany plik ju� istnieje to jego zawarto�� zostanie skasowana, a w jej miejsce zostan� wpisane nowe dane.

Je�eli chcemy zapisa� do pliku wi�cej ni� tylko jeden wynik naszych poczyna�, powinni�my u�y� dw�ch znak�w strza�ki (>>). Ten symbol nie kasuje poprzedniej zawarto�ci pliku, tylko dopisuje na ko�cu danych nowe linie.

Oba znaki (> i >>) powoduj� przekierowanie danych wyj�ciowych ze standardowego tekstu na ekranie do pliku. Jednak programi�ci pisz� cz�sto tak programy aby komunikaty i b��dy nie pojawia�y si� jako standardowy tekst tylko jako tekst b��du. Jest to bardzo przydatna cecha dla u�ytkownika. Je�eli u�ywaj�c takiego programu przekierujemy wyniki do pliku to program i tak b�dzie na ekranie wypisywa� informacje o swoim dzia�aniu. Dzi�ki temu nie b�dziemy musieli zagl�da� do pliku aby dowiedzie� si� co program aktualnie robi. Jednak czasami takie zachowanie mo�e by� dla nas k�opotem. Na przyk�ad je�eli podczas dzia�ania programu wy�wietlaj� nam si� b��dy na ekranie i chcemy poradzi� si� kolegi w sprawie naszego problemu. Podanymi wy�ej sposobami nie uda nam si� przekierowa� b��d�w do pliku. Aby to zrobi� musimy napisa� 2> lub 2>>.

W Wierszu polecenia mo�emy nie tylko przekierowywa� dane wyj�ciowe, ale r�wnie� dane wej�ciowe. Robimy to za pomoc� strza�ki w lewo (<). Standardowe polecenia, kt�re pozwalaj� na przyj�cie danych z pliku to more oraz sort. Je�eli utworzyli�my plik lista.txt (opisany wy�ej) mo�emy teraz przes�a� go do polecenia sort aby dane, kt�re si� w nim znajduj� zosta�y posortowane. Robimy to nast�puj�co: sort < lista.txt.

W systemie Windows XP katalogi oraz pliki mog� w sobie zawiera� znak ampersand (&). Jest on r�wnie� u�ywany jako znak szczeg�lny do ��czenia dw�ch lub wi�cej polece�. Mo�e to prowadzi� do pewnych niejasno�ci, system nie jest wstanie zadecydowa� czy & jest w konkretnym wypadku znakiem szczeg�lnym czy zwyk�ym znakiem. Za to mo�emy o tym zadecydowa� my. Stosuj�c przed ka�dym spornym znakiem symbol daszka (^) informujemy Wiersz polecenia, �e nast�pny znak jest zwyk�y i nie nale�y go stosowa� szczeg�lnie. Innym sposobem rozwi�zania spornej kwestii jest umieszczenie nazwy katalogu lub pliku w cudzys�owie co przyniesie taki sam efekt. Nast�puj�ce polecenia s� r�wnowa�ne: mkdir p^&w, mkdir "p&w".

Wiersz polecenia posiada narz�dzie Doskey, kt�rego zadaniem jest jeszcze wi�ksze u�atwianie nam pracy z konsol�. Dzi�ki tej aplikacji mo�emy tworzy� proste makra i u�ywa� ich stosuj�c wymy�lone przez nas, proste nazwy. Ci�g polece� wpisujemy w nast�puj�cy spos�b: najpierw podajemy nazw� programu czyli doskey, nast�pnie wymy�lon� przez nas nazw�. Mo�e to by� liczba lub ci�g znak�w, kt�ry u�atwi nam identyfikacje makra. Nast�pnie po znaku r�wno�ci wpisujemy komend� lub ci�g komend, kt�re maj� si� wykona�. Przyk�adowe makro mo�e wygl�da� nast�puj�co doskey qp = mkdir pawel. Teraz je�eli w Wierszu polecenia wpiszemy qp system utworzy nam katalog pawel. To polecenie nie jest rewolucyjne ale mo�emy je rozwija�. Stw�rzmy makro, kt�re podobnie jak w przyk�adzie omawianym przy znakach szczeg�lnych b�dzie tworzy�o folder pawel, je�eli operacja si� powiedzie konsola wejdzie do niego a je�eli utworzenie zako�czy si� z b��dem wy�wietli si� komunikat. Polecenie tworz�ce nasz prosty program b�dzie wygl�da�o nast�puj�co doskey qo=mkdir pawel ^&^& cd pawel ^|^| echo "dysk zabezpieczony przed zapisem". Zastanawiamy si� dlaczego w komendzie znajduj� si� cztery daszki. Ot� wpisuj�c makra doskey przed ka�dym znakiem szczeg�lnym trzeba zastosowa� znak ^. W innym wypadku system zignorowa�by wszystko co znajduje si� po spacji. Standardowym znakiem ��czenia dw�ch polece� w doskey'u jest znak $t. Jednak przy jego pomocy nie uzyskamy instrukcji warunkowej. Co najwy�ej mo�emy utworzy� katalog a nast�pnie do niego wej��. Nie posiadamy operatora definiuj�cego jak system ma si� zachowa� w wypadku b��du. R�wnie� ten prze��cznik nie sprawdza czy poprzednia instrukcja wykona�a si�. Oznacza to, �e nawet je�li nie uda si� utworzy� katalogu, makro b�dzie pr�bowa�o do niego wej��. Ci�g polece� tworz�cych katalog i wchodz�cych do niego z zastosowaniem $t wygl�da nast�puj�co: doskey qi=mkdir pawel $t cd pawel. W makrach doskey mo�emy stosowa� zmienne, kt�re ogromnie zwi�kszaj� ich mo�liwo�ci i sprawiaj� �e napisane przez nas miniprogramy s� bardziej elastyczne. Zmienne oznaczone s� symbolem dolara i cyfr�. Nie deklarujemy ich w �adnym miejscu. Do makra przekazujemy je w formie parametru. Pierwszy parametr jest r�wnoznaczny ze zmienn� $1, drugi $2, trzeci $3 i tak a� do dziewi�ciu. Deklaracja programu, kt�ry b�dzie tworzy� katalog przekazany jako parametr i wejdzie do niego b�dzie mia�a posta�: doskey qu=mkdir $1 $t cd $1. Teraz wpisuj�c w konsoli polecenie qu marcin, system utworzy katalog marcin po czym wejdzie do niego. Je�eli wpisali�my nasze makra mo�emy sprawdzi� ich polecenia i dzia�anie wpisuj�c w Wierszu polecenia komend� doskey /macros.

Nasze programiki niestety dzia�aj� tylko dla bie��cej sesji konsoli. Je�eli napisali�my nasze makro i wiemy, �e jeszcze przyda nam si� kiedy� w naszej pracy. Powinni�my je wyeksportowa� do pliku a nast�pnie przywr�ci� i dalej cieszy� si� z naszych u�atwie�. Zapisujemy nasze makra standardowo przekierowuj�c strumie� wyj�ciowy do pliku: doskey /macros > c:\makra.txt. Aby ponownie wczyta� makra z dokumentu tekstowego zachowanego na dysku u�ywamy polecenia doskey /macrofile=c\makra.txt. Je�eli tak przyzwyczaili�my si� do naszych programik�w, �e wczytujemy je zawsze kiedy uruchamiamy konsol� powinni�my rozwa�y� umieszczenie powy�szej komendy w poleceniach Autorun Wiersza polece�.

W makrach oraz programach wsadowych potrzebujemy czasem u�y� zmiennych, kt�re s� dla danego komputera takie same. Mo�emy np. chcie� utworzy� katalog lub plik o nazwie aktualnie zalogowanego u�ytkownika w folderze Windowsa. Aby uzyska� potrzebne informacje przegl�damy zmienne systemowe a nast�pnie u�ywamy ich w naszych programikach. Aby wy�wietli� na ekranie wszystkie zmienne wpisujemy polecenie set.

Po lewej stronie listy wy�wietlone s� nazwy zmiennych a po prawej ich warto�ci. W programach zmiennych u�ywamy ograniczaj�c je z dw�ch stron znakami procentu (%). Korzystaj�c z tej listy tworzymy nasze makro: doskey qy = mkdir %SystemRoot%\%UserName% $t cd %SystemRoot%\%UserName%. Je�eli wy�wietlimy teraz wszystkie nasze makra poleceniem doskey /macros zauwa�ymy �e w miejsca %SystemRoot% i %UserName% zosta�y ju� podstawione warto�ci. W naszym przypadku G:\Windows oraz Marta. Poni�sza tabela przedstawia zmienne systemowe przydatne w czasie pracy z Wierszem polecenia:

AppData	Lokalizacja katalogu Dane aplikacji aktualnie zalogowanego u�ytkownika.
ComSpec	Lokalizacja pliku wykonywalnego Wiersza polecenia.
HomeDrive	Litera dysku, na kt�rym znajduje si� katalog domowy u�ytkownika.
HomePath	Lokalizacja katalogu domowego u�ytkownika.
Os	Nazwa systemu operacyjnego. Je�eli jest to system Windows XP wy�wietlane jest Windows_NT w przypadku Windows'a 2000 - Windows_2000
Path	Lokalizacja katalog�w, w kt�rych system wyszukuje programy. Je�eli wpiszemy w Wierszu polecenia nazw� pliku wykonywalnego system poszukuje go w�a�nie w tych folderach.
ProgramFiles	Lokalizacja katalogu Program files.
SystemDrive	Litera dysku, na kt�rym znajduje si� katalog Windows.
SystemRoot	Lokalizacja katalogu, w kt�rym znajduj� si� pliki systemowe. Je�eli nie zmienili�my tego w czasie instalacji b�dzie to katalog Windows
Temp	Lokalizacja katalogu, w kt�rym znajduj� si� pliki systemowe.
UserDomain	Nazwa komputera lub nazwa domeny, do kt�rej komputer jest zalogowany.
UserName	Nazwa aktualnie zarejestrowanego u�ytkownika.
UserProfil	Lokalizacja aktualnie zarejestrowanego profilu u�ytkownika.
WinDir	Inna nazwa lokalizacji katalogu, w kt�rym znajduj� si� pliki systemowe. Je�eli nie zmienili�my tego w czasie instalacji b�dzie to katalog Windows

Obs�uga wiersza polece�

Obs�uga wiersza polece�

Zobacz r�wnie�

Komentarze

Dodaj sw�j komentarz